Jednostkowy rachunek zysków i strat

Wynik z działalności bankowej Banku w analizowanym okresie wyniósł 4 685 354 tys. zł i był wyższy r/r o 89 476 tys. zł, tj. o 1,9%.

Najważniejszymi wydarzeniami wpływającymi na poziom wyniku z działalności bankowej w 2021 r. oraz na jego porównywalność z rokiem ubiegłym była pandemia koronawirusa, która istotnie zmieniła uwarunkowania działalności Banku i jego Klientów w 2020 r. oraz zmiany sytuacji makroekonomicznej, polityki gospodarczej i monetarnej jakie miały miejsce w II połowie 2021 r. W największym stopniu na wyniki finansowe Banku wpłynęły:

• obniżenie poziomu stóp procentowych NBP dokonane przez Radę Polityki Pieniężnej decyzjami z 17 marca, 8 kwietnia i 28 maja 2020 (dla stopy referencyjnej z poziomu 1,5% do 0,1%). Zmiany te spowodowały spadek stóp rynkowych i w konsekwencji spadek wyniku odsetkowego Banku, w pewnym stopniu złagodzony przez podjęte działania dostosowawcze w obszarze polityki cenowej,
• rozpoczęcie cyklu zacieśniania polityki monetarnej przez Radę Polityki Pieniężnej. W końcu 2021 r. RPP (decyzjami z 6 października, 3 listopada i 8 grudnia) dokonała trzech podwyżek stóp procentowych o łącznej wartości 165 p.b. (do poziomu 1,75% dla stopy referencyjnej). Na początku 2022 r. RPP (decyzjami z 8 lutego i 4 stycznia 2022 r.) ponownie podniosła stopy procentowe, łącznie o 100 p.b. (do poziomu 2,75% dla stopy referencyjnej). Oczekiwania oraz podwyżki dokonane w 2021 r. wpłynęły na wzrost rynkowych stóp procentowych i przyczyniły się do wzrostu wyniku odsetkowego Banku w IV kwartale 2021 r. Wynik z tytułu odsetek w całym 2021 r. był o 67 091 zł (tj. o 2,2%) wyższy w porównaniu z 2020 r.,
• wyższy w porównaniu do 2020 r. wynik na rachunkowości zabezpieczeń (przede wszystkim wartości godziwej – fair value hedge oraz przepływów pieniężnych – cash flow value hedge), związany m.in. z większą skalą transakcji zabezpieczających. Zmiana wyceny według wartości godziwej transakcji zabezpieczających ujmowana jest w wyniku na rachunkowości zabezpieczeń, który był w 2021 r. wyższy o 61 446 tys. zł r/r. Wynik odsetkowy z transakcji IRS (w tym również na instrumentach pochodnych zabezpieczających przepływy pieniężne – cash flow value hedge) ujmowany jest w wyniku odsetkowym. Wynik odsetkowy z instrumentów pochodnych był w 2021 r. wyższy o 71 061 tys. zł (o 92,1%) r/r,
• zaburzenia działalności gospodarczej wywołane obostrzeniami sanitarnymi obowiązującymi w Polsce w II i IV kwartale 2020 r. oraz w I kwartale 2021 r., które z kolei miały wpływ na ograniczenie aktywności oraz zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń i zachowań Klientów Banku. Sytuacja ta wpłynęła przede wszystkim na zmniejszenie popytu przedsiębiorstw na kredyt w 2020 r. i – w mniejszym stopniu – na zmiany zapotrzebowania wszystkich Klientów na niektóre usługi bankowe. Spadek średniej wartości portfela kredytowego przedsiębiorstw, który uwidocznił się w II i III kwartale 2020 r. utrzymywał się przez pierwszą część 2021 r. Oznaki ożywienia stały się widoczne w II kwartale 2021 r., a utrwalenie się trendu wzrostowego nastąpiło w II półroczu 2021 r., zakończonym dwucyfrową dynamiką wzrostu wartości portfela kredytowego brutto r/r,
• widoczny w 2021 r. wzrost popytu Klientów indywidualnych na produkty i usługi bankowe. Większa aktywność Klientów w połączeniu z efektami transformacji i działań dostosowawczych w obszarze procesów wewnętrznych Banku pozwoliły na uzyskanie wyników sprzedaży na poziomach istotnie przekraczających zarówno 2020 r. jak i 2019 r. (zwłaszcza w przypadku kredytów mieszkaniowych i gotówkowych, kont osobistych oraz produktów inwestycyjnych i ubezpieczeniowych). Dobre wyniki sprzedaży przyczyniły się przede wszystkim do poprawy wyniku z tytułu prowizji, który w całym 2021 r. był o 126 002 tys. zł (tj. o 14,4%) wyższy od uzyskanego w 2020 r.

Czynnikiem decydującym o poziomie wyniku netto Banku w 2021 r. i zakłócającym jego porównywalność z wynikiem netto 2020 r. było obciążenie rezultatów Banku kwotą 1 045 304 tys. zł z tytułu rezerw na ryzyko związane ze sprawami sądowymi dotyczącymi kredytów mieszkaniowych w CHF (o 877 148 tys. zł, tj. o 521,6% wyższą r/r).

W efekcie BNP Paribas Bank Polska S.A. w 2021 r. wypracował zysk netto w wysokości 184 526 tys. zł, o 546 534 tys. zł (tj. o 74,8%) niższy w porównaniu z osiągniętym w 2020 r.

Do elementów, które obok wzrostu dochodów podstawowych wpłynęły pozytywnie na wyniki 2021 r. w porównaniu do 2020 r. należy zaliczyć:

• istotne obniżenie kosztów ryzyka kredytowego. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe w 2021 r. był o 345 662 tys. zł (tj. o 59,3%) niższy w porównaniu do 2020 r., przy czym szacuje się, że wpływ COVID-19 na koszty ryzyka był niższy o 253 760 tys. zł w porównywalnych okresach, a pozytywny wpływ sprzedaży wierzytelności dokonanych w 2021 r. wyższy o 42 552 tys. zł (wyniósł + 84 920 tys. zł w porównaniu do +42 368 tys. zł w 2020 r.);
• poniesienie przez Bank w 2021 r. niższych o 69 833 tys. zł (tj. o 32,8%) kosztów na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego („BFG”), będące rezultatem obniżenia poziomu składek dokonanego przez Radę BFG w porównaniu do 2020 r.;
• pozytywne efekty podjętych działań optymalizujących poziom kosztów operacyjnych oraz realizację synergii kosztowych możliwych dzięki zakończeniu w 2020 r. procesu integracji z przejętą w 2018 r. Podstawową Działalnością Raiffeisen Bank Polska S.A., neutralizujące narastającą w II połowie 2021 r. presję kosztową, wynikającą w dużej mierze z czynników zewnętrznych. Łącznie ogólne koszty administracyjne i amortyzacja, po wyłączeniu kosztów BFG, poniesione w 2021 r. były o 97 057 tys. zł (tj. o 4,4%) wyższe od poniesionych w 2020 r.

Dodatkowo na porównywalność wyników zrealizowanych w 2021 r. i 2020 r. wpłynęły następujące czynniki:

• zrealizowanie w 2020 r. pozytywnych wyników na sprzedaży instrumentów dłużnych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody przy braku w 2021 r. porównywalnych dochodów, przede wszystkim w rezultacie zmian rentowności papierów wartościowych w konsekwencji wzrostu stóp procentowych. Transakcje te pozwoliły na zwiększenie wyniku na działalności inwestycyjnej w 2020 r. o łączną kwotę 77 406 tys. zł (w porównaniu do kwoty -2 276 tys. zł w 2021 r.),
• wzrost wyceny w 2020 r. spółek infrastrukturalnych (BIK, KIR, Mastercard i VISA Int.), prezentowanej w ramach wyniku na działalności handlowej. Pozwoliły one na poprawę wyniku na działalności handlowej o 91 791 tys. zł (w porównaniu do kwoty 10 544 tys. zł w 2021 r.). Łączny wynik na instrumentach kapitałowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat był w 2020 r. o 79 888 tys. zł wyższy od zrealizowanego w 2021 r.,
• rozpoznanie w wyniku z pozostałych przychodów/kosztów operacyjnych w 2020 r. sprzedaży nieruchomości przy ulicy Kasprzaka w Warszawie, w kwocie brutto 43 564 tys. zł.

Wynik z tytułu odsetek, stanowiący główne źródło przychodów Banku, wyniósł w 2021 r. 3 067 580 tys. zł i był wyższy r/r o 67 091 tys. zł, tj. o 2,2%. W 2021 r. w porównaniu do 2020 r. przychody z tytułu odsetek były niższe o 161 916 tys. zł, tj. o 4,7% przy jednoczesnym spadku kosztów odsetkowych o 229 007 tys. zł, tj. o 49,1%.

Istotnym czynnikiem zewnętrznym wpływającym na spadek poziomu przychodów i kosztów odsetkowych w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. była polityka NBP w zakresie kształtowania podstawowych stóp procentowych. W ramach przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym pandemii koronawirusa, Rada Polityki Pieniężnej decyzjami z 17 marca, 8 kwietnia oraz 28 maja 2020 r. dokonała obniżenia stóp procentowych NBP (dla stopy referencyjnej z poziomu 1,5% do 0,1%).

Dokonane zmiany spowodowały spadek rynkowych stóp procentowych co bezpośrednio przełożyło się na obniżenie dochodowości produktów kredytowych i negatywnie wpłynęło na wyniki odsetkowe zwłaszcza realizowane w III i IV kwartale 2020 r. oraz w trzech pierwszych kwartałach 2021 r.

W następstwie zmian sytuacji makroekonomicznej Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła w IV kwartale 2021 r. cykl zacieśniania polityki monetarnej. RPP (decyzjami z 6 października, 3 listopada i 8 grudnia) dokonała trzech podwyżek stóp procentowych o łącznej wartości 165 p.b. (do poziomu 1,75% dla stopy referencyjnej). Wyższe stopy procentowe miały pozytywny wpływ na dochodowość produktów kredytowych w samym IV kwartale ub. r. ale, z uwagi na moment ich wprowadzenia, zmiany te nie były w stanie w pełni zneutralizować spadku przychodów odsetkowych w ujęciu rocznym.

Suma przychodów odsetkowych od kredytów i pożyczek udzielonych Klientom wycenianych wg zamortyzowanego kosztu oraz wg wartości godziwej przez rachunek zysków i strat wyniosła w 2021 r. 2 305 816 tys. zł i była niższa o 246 050 tys. zł (tj. o 9,6%) od przychodów zrealizowanych w 2020 r.

Pozytywny wpływ zmian stóp procentowych będzie widoczny również w I kwartale 2022 r. (biorąc pod uwagę kolejne podwyżki dokonane w styczniu i w lutym 2022 r.), oraz prawdopodobnie w kolejnych kwartałach 2022 r., zważywszy na wypowiedzi Prezesa NBP wskazujące na kontynuację cyklu zacieśniania polityki monetarnej.

Negatywny wpływ spadku stóp był do pewnego stopnia neutralizowany przez wzrost wartości portfela kredytowego. W przypadku przychodów odsetkowych od portfela kredytów detalicznych było to widoczne już od I kwartału 2021 r., a w przypadku  przychodów odsetkowych od portfela kredytów korporacyjnych i MŚP od III kwartału 2021 r.

Na poziom wyniku odsetkowego pozytywnie wpłynęła optymalizacja kosztów finansowania zakończona w II i III kwartale 2020 r. Dostosowanie ceny depozytów do zmienionego otoczenia rynkowego pozwoliło na częściową (obniżenie kosztowości depozytów było dwukrotnie niższe od spadku dochodowości kredytów) neutralizację spadku przychodów odsetkowych od produktów kredytowych. W I, II i III kwartale 2021 r. kosztowość depozytów utrzymywała się na poziomie zbliżonym do zera (przede wszystkim z uwagi na wysoki, przekraczający 90% udział depozytów bieżących w sumie środków pozyskanych od klientów). Wzrost kosztu finansowania rozpoczął się w IV kwartale 2021 r. z uwagi na zapoczątkowany zmianami stóp NBP wzrost rynkowych stóp procentowych.

Wśród czynników, które pozytywnie wpłynęły na poziom wyniku odsetkowego w 2021 r. należy wymienić również wzrost skali działalności i w rezultacie wzrost średniej wartości portfela papierów wartościowych (przychody odsetkowe od instrumentów dłużnych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz według wartości godziwej wzrosły w analizowanym okresie łącznie o kwotę
54 389 tys. zł, tj. o 7,4%).

Na wzrost wyniku odsetkowego w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. wpłynął fakt stosowania przez Bank rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej oraz (w dużo mniejszym stopniu) rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Zmiana wyceny do wartości godziwej transakcji zabezpieczających ujmowana jest w wyniku na rachunkowości zabezpieczeń. Odsetki od transakcji IRS i pozycji zabezpieczanych ujmowane są w wyniku odsetkowym. Wynik odsetkowy netto na powiązaniach zabezpieczających (suma przychodów odsetkowych i kosztów odsetkowych z instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej i przepływów pieniężnych) wyniósł w 2021 r. 148 182 tys. zł w porównaniu do kwoty 77 121 tys. zł w 2020 r. (wzrost o 71 061 tys. zł, tj. o 92,1%).

Wynik Banku z tytułu opłat i prowizji w 2021 r. wyniósł 1 002 050 tys. zł i był o 126 002 tys. zł (tj. o 14,4%) wyższy od uzyskanego w 2020 r. Wzrost ten był możliwy przede wszystkim dzięki działaniom dostosowawczym podjętym przez Bank w obszarze polityki cenowej, większej aktywności transakcyjnej Klientów oraz dobrej sprzedaży kredytów mieszkaniowych i produktów inwestycyjnych realizowanej w 2021 r. Zmiana ta ma charakter powtarzalny co znajduje odzwierciedlenie w poziomie kwartalnych wyników prowizyjnych realizowanych od III kwartału 2020 r.

Przychody z tytułu opłat i prowizji wyniosły 1 245 346 tys. zł i były wyższe o 147 329 tys. zł (tj. o 13,4%) w porównaniu do 2020 r., natomiast koszty prowizyjne wyniosły 243 296 tys. zł i były wyższe o 21 327 tys. zł (tj. o 9,6%) r/r.

Największe przyrosty przychodów z tytułu opłat i prowizji dotyczył następujących kategorii:

• obsługi kart płatniczych i kredytowych o 45 278 tys. zł, tj. o 22,5% (m.in. w rezultacie zmian polityki cenowej, wyższych przychodów z opłat interchange, większej liczby transakcji kartowych i bankomatowych oraz wyższych przychodów od Mastercard, VISA i Allegro),
• obsługi rachunków o 41 940 tys. zł, tj. o 19,7% (m.in. w efekcie wprowadzenia opłat od wysokich sald na rachunkach podmiotów gospodarczych oraz w rezultacie wyższych przychodów za korzystanie z bankowości internetowej i cash management),
• zarządzania aktywami i operacji brokerskich o 35 139 tys. zł, tj. o 36,7% (m.in. wyższe przychody za sprzedaż i zarządzanie w efekcie wzrostu sprzedaży funduszy inwestycyjnych, certyfikatów depozytowych oraz usług maklerskich),
• pośrednictwa w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych o 21 867 tys. zł, tj. o 23,9% (m.in. w związku z wyższymi przychodami z ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń nieruchomości przy kredytach mieszkaniowych, ubezpieczeń związanych z kredytami gotówkowymi, leasingiem oraz kredytami Agro).
• realizacji przelewów i usługi bankowości elektronicznej o 8 655 tys. zł, tj. o 11,4% (w rezultacie wyższych przychodów z prowizji od transferów krajowych i zagranicznych będących efektem m.in. istotnego wzrostu wolumenów płatności realizowanych przez przedsiębiorców).

Wzrost kosztów z tytułu opłat i prowizji spowodowany był głównie przez wyższe koszty:

• pozostałych prowizji o 6 730 tys. zł, tj. o 17,1% (m.in. w związku z tworzeniem wyższych rezerw na koszty niezapłaconych i spisanych prowizji i wzrost kosztów prowizji związanych z płatnościami mobilnymi),
• obsługi kart płatniczych i kredytowych o 6 681 tys. zł, tj. o 6,4% (w związku z wyższymi kosztami prowizji płaconych na rzecz organizacji i podmiotów obsługujących transakcje kartowe),
• obsługi gotówkowej o 4 606 tys. zł, tj. o 34,6%,
• z tytułu pośrednictwa w sprzedaży produktów Banku i pozyskiwania Klientów o 3 242 tys. zł, tj. o 12,0% (m.in. w związku z wyższymi kosztami sprzedaży internetowej).

Pozostałe przychody operacyjne w 2021 r. wyniosły 196 945 tys. zł i były niższe o 74 346 tys. zł, tj. o 27,4% w porównaniu z 2020 r.

Na porównanie przychodów zrealizowanych w analizowanych okresach wpłynęło przede wszystkim rozliczenie i sposób ujęcia księgowego sprzedaży nieruchomości Centrali Banku przy ulicy Kasprzaka w Warszawie w I półroczu 2020 r. Łączny wynik na tej operacji wyniósł 43 564 tys. zł (brutto) i został zaprezentowany w ramach pozostałych przychodów operacyjnych (w pozycji Przychody ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, w kwocie 110 848 tys. zł) oraz w ramach pozostałych kosztów operacyjnych (w pozycjach: Koszty sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, w kwocie 64 371 tys. zł oraz Pozostałe koszty, w kwocie 2 914 tys. zł).

W ramach przychodów ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych w 2021 r. uwzględnione są m.in. przychody ze sprzedaży placówek Banku (koszty związane z tymi transakcjami ujęte są w pozycji Koszty sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych w Pozostałych kosztach operacyjnych).

Pozytywnie na poziom pozostałych przychodów operacyjnych w 2021 r. wpłynął wzrost innych przychodów operacyjnych o 10 139 tys. zł, tj. o 26,0% oraz przychodów z działalności leasingowej o 5 663 tys. zł, tj. o 42,3%.

Pozostałe koszy operacyjne w 2021 r. wyniosły 266 035 tys. zł i były niższe o 62 743 tys. zł (tj. o 19,1%) w porównaniu z 2020 r.

Na porównanie kosztów zrealizowanych w analizowanych okresach wpłynęło przede wszystkim rozliczenie i sposób ujęcia księgowego sprzedaży nieruchomości Centrali Banku przy ulicy Kasprzaka w Warszawie w I półroczu 2020 r. Koszty związane z tą transakcją zaprezentowano w ramach pozostałych kosztów operacyjnych (w pozycjach: Koszty sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, w kwocie 64 371 tys. zł oraz Pozostałe koszty, w kwocie 2 914 tys. zł).

Poziom kosztów sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych w 2021 r. wynika przede wszystkim z ujęcia w ramach tej pozycji kosztów związanych ze sprzedażą placówek Banku (przychody związane z tymi transakcjami ujęte są w pozycji Przychody ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych w Pozostałych przychodach operacyjnych).

Spadek pozostałych kosztów operacyjnych w 2021 r. związany był również z niższymi o 38 744 tys. zł kosztami z tytułu utworzenia rezerw na sprawy sporne i pozostałe zobowiązania (o 38,1%) m.in. w związku z dotworzeniem w 2020 r. rezerwy w kwocie 26 626 tys. zł na karę pieniężną nałożoną na Bank decyzją Prezesa UOKiK dotyczącą uznania za niedozwolone zapisów w zakresie spreadów walutowych w umowach kredytowych.

Czynnikiem negatywnie wpływającym na poziom pozostałych kosztów operacyjnych w 2021 r. był wzrost kosztów ujętych w pozycji pozostałe koszty operacyjne, o 21 941 tys. zł, tj. o 60,8%, związany m.in. ze sposobem księgowania kosztów wynikających ze zmian sieci placówek oraz lokalizacji Centrali (utrata wartości budynków leasingowanych oraz kary umowne przy równoległym pomniejszaniu kosztów w innych pozycjach, wynikającym z rozwiązywania wcześniej tworzonych rezerw) oraz ujmowanymi w tej pozycji stratami operacyjnymi związanymi z rozliczeniami z klientami.

Wynik odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe na koniec 2021 r. był ujemny i wyniósł 236 963 tys. zł. Jego wpływ na wyniki Banku był mniejszy o 345 662 tys. zł, tj. o 59,3% w porównaniu z 2020 r.

Biorąc pod uwagę główne segmenty operacyjne²:

• segment Bankowości Detalicznej i Biznesowej odnotował zmniejszenie (poprawę) ujemnego wyniku o 369 967 tys. zł,
• segment Bankowości MŚP – zwiększenie (pogorszenie) ujemnego wyniku o -23 369 tys. zł,
• segment Bankowości Korporacyjnej (łącznie z CIB) – zwiększenie (pogorszenie) ujemnego wyniku o – 2 300 tys. zł,
• Segment pozostałej działalności bankowej odnotował zmniejszenie (poprawę) ujemnego wyniku o 1 364 tys. zł.

² dane w oparciu o notę 53. Informacje dotyczące segmentów działalności Jednostkowego Sprawozdania finansowego BNP Paribas Bank Polska S.A. za okres 12 miesięcy zakończony dnia 31 grudnia 2021 r.

Na porównywalność wyniku z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe w analizowanych okresach w istotny sposób wpłynęła pandemia koronawirusa oraz dokonywana w określonym momencie ocena jej potencjalnego wpływu na kondycję finansową klientów Banku i całej gospodarki.

W 2020 r. wpływ pandemii na koszty ryzyka był ujemny i wyniósł -226 667 tys. zł. Wynikał przede wszystkim ze zmiany scenariuszy makroekonomicznych w następstwie COVID-19 (forward looking PD i LGD wyznaczone w oparciu o wygładzone prognozy makro) oraz z oceny Banku w zakresie spodziewanego przyszłego wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na parametry ryzyka dla wybranych typów klientów.

W 2021 r. w wyniku poprawy prognoz makroekonomicznych, w tym w szczególności tempa wzrostu produktu krajowego brutto Polski, Bank rozwiązał 149 223 tys. zł rezerwy na niezrealizowane straty kredytowe związane ze zmianą scenariuszy makroekonomicznych. Jednocześnie, mając świadomość, że w przypadku części Klientów rozpoznanie negatywnych skutków COVID na jakość kredytową będzie opóźnione (m.in. ze względu na korzystanie przez przedsiębiorstwa ze wsparcia publicznego w ramach tarcz kryzysowych, co wspiera ich sytuację finansową i płynnościową), Bank uwzględnił w odpisach ryzyko pogorszenia się ich kondycji finansowej w przyszłości dowiązując rezerwy w wysokości 122 130 tys. zł. Łączna kwota zmiany salda rezerw związanych z COVID-19 w 2021 r. wyniosła 27 093 tys. zł (rozwiązanie netto). Równocześnie mając na uwadze pojawiające się nowe zagrożenia związane m.in. z wysoką inflacją oraz wzrostem cen energii, Bank dowiązał dodatkowe rezerwy w kwocie 44 800 tys. zł. Poziom tych rezerw został wyznaczony w oparciu o analizy symulacyjne zrealizowane dla portfeli szczególnie wrażliwych na te czynniki ryzyka.

Na spadek poziomu wyniku z odpisów w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. wpłynęły:

• odporność oraz ogólnie dobre zachowanie się portfela kredytowego, w szczególności w zakresie terminowości spłat,
• obciążenie wyniku I półrocza 2020 r. negatywnym wpływem wprowadzenia metody wieloscenariuszowej w wycenie indywidualnej oraz negatywnym wpływem parametrów ryzyka (łącznie 41 803 tys. zł), które nie wystąpiły w I półroczu 2021 r.,
• wdrożenie zasad i rozwiązań informatycznych zgodnych z wytycznymi EBA dotyczącymi stosowania definicji niewykonania zobowiązania, tzw. default, określonej w art. 178 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. W wyniku wprowadzenia zmienionych zasad, na skutek zmiany klasyfikacji i adekwatnej rekalkulacji parametrów ryzyka Bank rozwiązał odpisy w kwocie 23 336 tys. zł w ujęciu jednostkowym,
• wyższy pozytywny wpływ sprzedaży części portfela NPL w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. W 2021 r. Bank zawarł umowy dotyczące sprzedaży portfela kredytów z portfela detalicznego, MŚP i korporacyjnego. Wartość bilansowa brutto sprzedanego portfela wynosiła 711 954 tys. zł , wysokość utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości wynosiła 638 727 tys. zł. Cena umowna sprzedaży tych portfeli została ustalona na 158 147 tys. zł. Wpływ netto na wynik Banku z tytułu sprzedaży portfeli wyniósł 84 920 tys. zł i jest prezentowany w linii Wynik odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe. W 2020 r. Bank zawarł umowy dotyczące sprzedaży portfela kredytów z portfela detalicznego, MŚP i korporacyjnego. Wartość bilansowa brutto sprzedanego portfela wynosiła 855 998 tys. zł , wysokość utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości wynosiła 772 442 tys. zł. Cena umowna sprzedaży tych portfeli została ustalona na 125 924 tys. zł. Wpływ netto na wynik Banku z tytułu sprzedaży portfeli wyniósł 42 368 tys. zł.

Koszt ryzyka kredytowego wyrażony jako relacja wyniku z tytułu odpisów aktualizujących do średniego stanu kredytów i pożyczek brutto udzielonych klientom, wycenianych według zamortyzowanego kosztu (obliczonego na bazie stanów na koniec kwartałów) wyniósł w 2021 r. 0,30% i był niższy o 49 p.b. w porównaniu do 2020 r. (0,79%). Szacuje się, że bez uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa koszt ryzyka kredytowego wyniósłby 0,34% w 2021 r. oraz 0,48% w 2020 r. Szacuje się, że bez uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa oraz sprzedaży wierzytelności koszt ryzyka wyniósłby 0,45% w 2021 r. i 0,54% w 2020 r.

Ogólne koszty administracyjne (łącznie z amortyzacją) Banku za rok 2021 wyniosły 2 443 073 tys. zł i były wyższe o 27 224 tys. zł, tj. o 1,1 % w porównaniu do 2020 r.

Koszty integracji za 2020 r. pomniejszają koszty Banku łącznie o 15,3 mln zł (w tym 5,0 mln zł zostało ujęte, jako pomniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych).

Największy spadek kosztów rodzajowych r/r nastąpił w pozycji opłat na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (dalej: BFG). W 2021 r. łączna kwota składek na rzecz BFG dla sektora bankowego określona przez Radę BFG wynosiła: 1 230 mln zł składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków wobec 1 600 mln zł na 2020 r. oraz analogicznie 1 000 mln zł wobec 1 575 mln zł składki na fundusz gwarancyjny banków. Łączne składki BFG na 2021 r. są o 30% niższe w porównaniu do roku poprzedniego i wynikają z działań wspierających gospodarkę w związku z pandemią COVID-19.

Największy spadek kosztów o 21 973 tys. zł w grupie świadczeń pracowniczych dotyczy pozycji – koszty rezerwy na restrukturyzację – i jest wynikiem:

• rozwiązania w 2020 r. rezerwy restrukturyzacyjnej w kwocie 18 600 tys. zł związanej z procesem zwolnień grupowych w latach 2019-2020, co wynikało z rozliczenia kosztów integracji i premii związanych z procesem integracji,
• oraz jednocześnie utworzenia w IV kwartale 2020 r. rezerwy na restrukturyzację zatrudnienia w kwocie 41 400 tys. zł w związku z ogłoszeniem procesu zwolnień grupowych w latach 2021-2023.

Na obniżenie kosztów pracowniczych Banku w 2021 r. miały również wpływ: wyższa kapitalizacja wynagrodzeń na prace rozwojowe, niższe koszty wynagrodzeń – w związku ze zmniejszeniem zatrudnienia o 341 etatów – oraz niższe koszty godzin nadliczbowych. Wzrosły natomiast koszty odpisów na premie (o 27 945 tys. zł), wykazane w pozycji kosztów wynagrodzeń, co wynika z realizacji planów sprzedażowych w segmentach biznesowych. W 2020 r. w związku z efektami pandemii COVID-19 odpisy na premie były obniżone. Wzrost kosztów wystąpił również w pozycji szkoleń.

Zwiększenie poziomu kosztów r/r odnotowano także w następujących kategoriach:

• Pozostałe koszty rzeczowe wzrosły o 47 811 tys. zł, z czego:
  • koszty prawne związane z postępowaniami sądowymi dotyczącymi kredytów w CHF – wzrost o 69 144 tys. zł (82 016 tys. zł – w 2021 r., 12 872 tys. zł – w 2020 r.),
  • nastąpiła obniżka kosztów o 17 781 tys. zł osób zatrudnionych na kontrakty do realizacji projektów pomigracyjnych związanych z integracją infrastruktury i systemów IT,
  • niższe r/r opłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców o 7 732 tys. zł, co wynika z rozwiązania w 2021 r. rezerw utworzonych w II półroczu 2020 r. i w I półroczu 2021 r. W 2020 r. utworzone rezerwy w I półroczu 2020 r. zostały rozwiązane w grudniu 2020 r. – za zgodą Rady FWK.
• Koszty marketingu wzrosły o 17 468 tys. zł, na co wpłynęły z jednej strony – ograniczenia działań marketingowych w 2020 r. w związku z pandemią COVID-19, z drugiej strony w 2021 r. nastąpiła zwiększona aktywność reklamowa Banku w mediach (kampanie offline i online) obejmująca zarówno wizerunek Banku jak i produkty oraz kampanię „Szlachetna paczka”. Wzrosły również koszty działalności sponsoringowej o 3 885 tys. zł r/r (Bank sponsorował w 2021 r. 2 turnieje tenisowe i 2 festiwale filmowe).
• Koszty IT wzrosły o 15 071 tys. zł, co wynikało głównie z rozwiązania w kwietniu 2020 r. rezerwy w kwocie 20 947 tys. zł utworzonej na usługi IT w ramach projektu związanego z integracją infrastruktury i systemów IT po zakończonej w listopadzie 2019 r. fuzji operacyjnej, co pomniejszyło koszty IT. Natomiast obniżyły się koszty umów serwisowych dot. oprogramowania i sprzętu wynikające z konsolidacji umów oraz koszty dot. systemów grupowych BNP (w tym głównie opłat licencyjnych dotyczących Oracla). Wzrosły zaś koszty opłat licencyjnych, koszty usług i serwisów związanych z bezpieczeństwem IT oraz koszty firm pośredniczących w obsłudze Klientów Contact Center spowodowanych recertyfikacją Klientów w procesie KYC.

Koszty amortyzacji Banku w 2021 r. wynosiły 398 319 tys. zł i były wyższe w porównaniu do 2020 r. o 32 160 tys. zł (tj. o 8,8%). Wzrost ten wynikał głównie z dalszej transformacji i digitalizacji Banku oraz ponoszonych na ten cel nakładów inwestycyjnych.

Nakłady inwestycyjne Banku w 2021 r. wyniosły 322 917 tys. zł i były niższe w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego o 65 490 tys. zł, tj. 16,9%.

W 2020 r. (I półrocze) miało miejsce zamykanie realizacji projektów związanych z integracją infrastruktury i systemów IT po fuzji operacyjnej w listopadzie 2019 r. oraz ponoszone były wydatki związane z budową nowego budynku centrali Banku „Petrus”.

W strukturze nakładów bieżącego okresu dominujący udział miały projekty związane z cyfryzacją i automatyzacją procesów, rozwojem systemów, infrastruktury i wyposażenia IT. Wielkość nakładów inwestycyjnych dostosowana jest do aktualnych potrzeb i możliwości Banku. Wszystkie projekty analizowane są z punktu widzenia racjonalności i wpływu na sytuację finansową i biznesową Banku.