Fundusze własne i wskaźniki kapitałowe

Kalkulacja adekwatności kapitałowej Banku oraz Grupy na dzień 31 grudnia 2021 r. została dokonana przy zastosowaniu przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. (CRR) w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, z późniejszymi zmianami wprowadzonymi Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. (CRR2) w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji.

12 grudnia 2017 r. Parlament Europejski i Rada UE przyjęły Rozporządzenie nr 2017/2395 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne oraz dotyczących traktowania jako duże ekspozycje niektórych ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego denominowanych w walucie krajowej dowolnego państwa członkowskiego. Niniejsze rozporządzenie weszło w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i znajduje zastosowanie od dnia 1 stycznia 2018 r. Parlament Europejski oraz Rada (UE) uznali, że stosowanie MSSF 9 może doprowadzić do nagłego zwiększenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe, a co za tym idzie do spadku kapitału podstawowego Tier I.

Grupa, po analizie wymogów Rozporządzenia nr 2017/2395, zdecydowała o zastosowaniu przepisów przejściowych przewidzianych przez niniejsze rozporządzenie, co oznacza, że na potrzeby oceny adekwatności kapitałowej Banku i Grupy nieuwzględniany będzie pełen wpływ wdrożenia MSSF 9. W wyniku dostosowania obliczeń regulacyjnych wymogów kapitałowych oszacowano, iż uwzględnienie pełnego wpływu wdrożenia MSSF 9, na łączny współczynnik kapitałowy Grupy obniżyłoby jego wartość o 23 punkty bazowe wg szacunków na datę wdrożenia MSSF 9.

W dniu 27 czerwca 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r., zmieniające rozporządzenia (UE) nr 272/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19, pozwalające m.in. na obniżenie wag ryzyka dla części kredytów MŚP, tymczasowe częściowe wyłączenie z obliczeń pozycji kapitału podstawowego Tier I kwoty niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody w związku z pandemią COVID-19.

Na dzień 31 grudnia 2021 r. korekta związana z tymczasowym częściowym wyłączeniem z obliczeń pozycji kapitału podstawowego Tier I kwoty niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody w związku z pandemią COVID-19 wyniosła 367 167 tys. zł.

W dniu 23 grudnia 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2020/2176 z dnia 12 listopada 2020 r., zmieniające rozporządzenia delegowane (UE) nr 241/2014 w odniesieniu do odliczenia aktywów będących oprogramowaniem od pozycji kapitału podstawowego Tier I.

Na dzień 31 grudnia 2021 r. korekta w kapitale podstawowym Tier I związana z innymi wartościami niematerialnymi i prawnymi wyniosła 367 295 tys. zł.

Zgodnie z Uchwałą Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z dnia 24 marca 2021 r. cały zysk Banku za rok 2020, w kwocie 731 060 tys. zł, przeznaczony został na kapitał rezerwowy.

W dniu 28 grudnia 2020 r. Bank otrzymał decyzję Komisji Nadzoru Finansowego („KNF”) o wyrażeniu zgody na zaliczenie środków z tytułu pożyczki podporządkowanej w kwocie 2,3 mld zł jako instrumentu w kapitale Tier II Banku. Umowa pożyczki podporządkowanej została podpisana przez Bank z BNP Paribas SA w dniu 7 grudnia 2020 r. w celu wypełnienia minimalnego wymogu poziomu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (MREL).

Łączny współczynnik kapitałowy Grupy na 31 grudnia 2021 r. wyniósł 16,91% i spadł w stosunku do grudnia 2020 r. o 1,74 p.p. Skonsolidowany współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET I) oraz skonsolidowany współczynnik kapitału Tier I (Tier I) Grupy na 31 grudnia 2021 r. były identyczne i wyniosły 12,33% (spadek w stosunku do końca 2020 r. o 1,22 p.p.).

Całkowite fundusze własne na 31 grudnia 2021 r. spadły o 245 752 tys. zł w porównaniu do stanu na 31 grudnia 2020 r.

Łączna kwota ekspozycji na ryzyko na 31 grudnia 2021 r. wyniosła 91 651 096 tys. zł i wzrosła o 7 203 395 tys. zł w porównaniu do stanu
na 31 grudnia 2020 r.

Zgodnie z ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w sektorze finansowym (Dz.U. 2015 poz. 1513 z późn. zmianami) został wprowadzony bufor zabezpieczający w wysokości 2,5% począwszy od 1 stycznia 2019 r.

Równocześnie Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 września 2017 r. w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz.U. 2017 poz. 1776) określono, iż od 1 stycznia 2019 r. zostaje wprowadzony bufor ryzyka systemowego w wysokości 3%.

W dniu 19 marca 2020 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Finansów (Dz.U. 2020 poz. 473) z dnia 18 marca 2020 r. w sprawie bufora ryzyka systemowego – obniżenie bufora z 3% do poziomu 0%.

Komisja Nadzoru Finansowego w komunikacie z dnia 8 listopada 2021 r. poinformowała iż, na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym i po uwzględnieniu opinii Komitetu Stabilności Finansowej, potwierdziła identyfikację dziesięciu banków jako innych instytucji o znaczeniu systemowym (O-SII).

22 listopada 2021 r. Bank otrzymał pismo od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (dalej: BFG) dotyczące wspólnej decyzji organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, tj. Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (Single Resolution Board, SRB), Central Bank of Hungary, Finanstilsynet, Bank of England oraz BFG, w sprawie wysokości minimalnego poziomu funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (dalej: MREL).

Wspólna decyzja wskazuje, że w grupowym planie przymusowej restrukturyzacji przewidziana została strategia przymusowej restrukturyzacji zakładająca pojedynczy punkt kontaktowy w przypadku wszczęcia przymusowej restrukturyzacji (z ang. Single Point of Entry, SPE). Preferowanym narzędziem przymusowej restrukturyzacji dla Grupy jest instrument umorzenia lub konwersji zobowiązań (z ang. open bank bail-in).

Wymóg MREL wyznaczony na poziomie indywidualnym przez BFG, w porozumieniu z SRB, dla Banku wynosi:

• 15,90% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko (TREA) obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 i ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 (dalej: MREL-TREA) oraz
• 5,91% miary ekspozycji całkowitej (TEM) obliczonej zgodnie z art. 429 i art. 429a rozporządzenia (UE) nr 575/2013 (dalej: MREL-TEM)

Bank jest zobowiązany do spełnienia wymogu MREL do 31 grudnia 2023 r.

BFG, w porozumieniu z SRB, określił cele śródokresowe, które Bank powinien spełnić do końca każdego roku kalendarzowego w okresie dojścia do docelowego poziomu MREL:

• w relacji do TREA wynoszą: 11,95% na koniec 2021 r. oraz 13,92% na koniec 2022 r.,
• w relacji do TEM wynoszą: 3,00% na koniec 2021 r. oraz 4,46% na koniec 2022 r.

Całość wymogu MREL powinna być spełniona w formie funduszy własnych i zobowiązań spełniających kryteria określone w art. 98 ustawy o BFG, stanowiącym transpozycję art. 45f(2) BRRD2. Zgodnie z decyzją część MREL odpowiadająca kwocie rekapitalizacji (RCA) będzie spełniona w formie instrumentów AT1, T2 oraz innych podporządkowanych zobowiązań kwalifikowalnych nabytych bezpośrednio bądź pośrednio przez jednostkę dominującą.