Skonsolidowany rachunek zysków i strat

Najważniejszym wydarzeniem wpływającym na poziom zysku netto w 2020 r. oraz na porównywalność wyników z 2019 r. była pandemia koronawirusa, która rozpoczęła się w Polsce w marcu 2020 r. i istotnie zmieniła sytuację makroekonomiczną oraz uwarunkowania działalności Grupy i jej Klientów. Czynniki, które w największym stopniu wpłynęły na wyniki finansowe Grupy to:

• obniżenie poziomu stóp procentowych NBP dokonane przez Radę Polityki Pieniężnej decyzjami z 17 marca, 8 kwietnia i 28 maja 2020 (dla stopy referencyjnej z poziomu 1,5% do 0,1%). Zmiany te spowodowały spadek stóp rynkowych i w konsekwencji spadek wyniku odsetkowego Grupy, w pewnym stopniu złagodzony przez podjęte działania dostosowawcze w obszarze polityki cenowej. Wynik z tytułu odsetek w 2020 r. był o 108 689 tys. zł (o 3,4%) niższy w porównaniu do 2019 r. Dodatkowo zmiany krzywej dochodowości miały negatywny wpływ na wynik na portfelu kredytowym wycenianym do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, czyli na wynik z działalności inwestycyjnej Grupy;
• zaburzenia działalności gospodarczej wywołane obostrzeniami sanitarnymi wprowadzonymi w Polsce w końcu pierwszego i na początku czwartego kwartału 2020 r., które wpłynęły negatywnie na sytuację ekonomiczną i w konsekwencji doprowadziły do istotnego wzrostu kosztów ryzyka w związku z uwzględnieniem dodatkowych odpisów wynikających ze zmiany scenariuszy makroekonomicznych w następstwie COVID-19. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe w 2020 r. był ujemny i wyniósł 601 499 tys. zł, w porównaniu do 441 890 tys. zł w 2019 r. (wzrost o 159 609 tys. zł, tj. o 36,1%).Szacuje się, że wpływ COVID-19 na koszty ryzyka w 2020 wyniósł 236 498 tys. zł i wynika przede wszystkim ze zmiany scenariuszy makroekonomicznych w następstwie COVID-19 (forward looking PD i LGD wyznaczone w oparciu o wygładzone prognozy makro) oraz oceny Banku w zakresie spodziewanego przyszłego wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na parametry ryzyka dla wybranych typów Klientów.

• istotne ograniczenie aktywności oraz zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń i zachowań Klientów Grupy, które negatywnie wpłynęły na skalę działalności biznesowej i w konsekwencji na poziom wyników z tytułu prowizji i opłat oraz wyniku z działalności handlowej.

Czynnikiem, który do pewnego stopnia złagodził niekorzystny wpływ pandemii na poziom wyników finansowych Grupy w 2020 r. jest fakt zakończenia w listopadzie 2019 r. fuzji operacyjnej Banku i Podstawowej Działalności Raiffeisen Bank Polska S.A. („RBPL”, „Core RBPL”) i tym samym brak negatywnego wpływu kosztów integracji.

Do elementów, które pozwoliły na częściową neutralizację negatywnego wpływu pandemii koronawirusa na wyniki 2020 r. należy zaliczyć również:

• zrealizowane przede wszystkim w I i II kwartale 2020 r. wyniki na sprzedaży instrumentów dłużnych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w ramach działalności Pionu Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALM Treasury). Transakcje te pozwoliły na zwiększenie wyniku na działalności inwestycyjnej w 2020 r. o łączną kwotę 77 406 tys. zł (w porównaniu do kwoty 3 809 tys. zł w 2019 r.),
• wzrost wyceny w 2020 r. spółek infrastrukturalnych (BIK, KIR, Mastercard i VISA Int.), prezentowanej w ramach wyniku na działalności handlowej, o kwotę 91 791 tys. zł. Łączny wynik na instrumentach kapitałowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat wyniósł w 2020 r. 102 340 tys. zł (w porówaniu do 18 120 tys. zł w 2019 r.).

Dodatkowo na porównywalność wyników zrealizowanych w 2020 r. i 2019 r. wpłynęły następujące czynniki:

• utworzenie w ciężar wyników 2020 r. rezerwy na ryzyko dotyczące postępowań w sprawie kredytów mieszkaniowych w CHF w kwocie 168 156 tys. zł, wzrost o 136 043 tys. zł w porówaniu do 2019 r.,
• poniesienie przez Grupę w 2020 r. wyższych kosztów na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego („BFG”), będące rezultatem wzrostu bazy będącej podstawą do wyliczeń oraz zmian poziomu składek dokonanych przez Radę BFG w porównaniu do 2019 r. W 2020 r. łączne koszty BFG poniesione przez Grupę wyniosły 213 185 tys. zł i były o 47 085 tys. zł (tj. o 28,3%) wyższe od kosztów 2019 r.,
• utworzenie w ciężar wyniku 2020 r. rezerwy restrukturyzacyjnej na pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem zwolnień grupowych ogłoszonych w IV kwartale 2020 r., w kwocie 41,4 mln zł,
• utworzenie w ciężar wyników 2019 r. rezerw na proporcjonalny zwrot prowizji w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu przez Klienta w łącznej kwocie 69,6 mln zł,
• rozpoznanie w wyniku z pozostałych przychodów/kosztów operacyjnych w 2020 r. sprzedaży nieruchomości przy ulicy Kasprzaka w Warszawie, w kwocie brutto 43 564 tys. zł,
• realizacja w dniu 28 czerwca 2019 r. transakcji sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Banku przeznaczonej do prowadzenia działalności faktoringowej na rzecz BGŻ BNP Paribas Faktoring Sp. z o.o. (obecnie BNP Paribas Faktoring Sp. z o.o.) oraz ujęcie w wyniku finansowym brutto Grupy w 2019 r. kwoty 42 435 tys. zł.

Wynik z tytułu odsetek, stanowiący główne źródło przychodów Grupy, wyniósł w 2020 r. 3 060 070 tys. zł i był niższy r/r o 108 689 tys. zł, tj. o 3,4%. W całym 2020 r. w porównaniu do 2019 r. przychody z tytułu odsetek były niższe o 585 287 tys. zł, tj. o 14,0% przy jednoczesnym spadku kosztów odsetkowych o 476 598 tys. zł, tj. o 46,8%.

Istotnym czynnikiem zewnętrznym wpływającym na spadek poziomu przychodów, kosztów i wyniku odsetkowego w 2020 r. była polityka NBP w zakresie kształtowania podstawowych stóp procentowych. W ramach przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym pandemii koronawirusa, Rada Polityki Pieniężnej decyzjami z 17 marca, 8 kwietnia oraz 28 maja 2020 r. dokonała obniżenia stóp procentowych NBP (dla stopy referencyjnej z poziomu 1,5% do 0,1%).

Dokonane zmiany nie przyniosły istotnego wpływu na wynik I kwartału 2020 r. (pierwsza z nich weszła w życie od 18 marca) ale – z uwagi na ich skalę – wpłynęły na wynik odsetkowy w kolejnych kwartałach 2020 r. Spadek rynkowych stóp procentowych przełożył się bezpośrednio na obniżenie dochodowości produktów kredytowych co było widoczne zwłaszcza w II i III kwartale 2020 r. W rezultacie przeprowadzonych zmian polityki cenowej Grupy tendencja ta uległa odwróceniu w ostatnim kwartale 2020 r.

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na obniżenie przychodów odsetkowych w 2020 r. w porównaniu do 2019 r. był również sposób rozpoznania w rachunku zysków i strat rozliczenia korekty do wartości godziwej dla portfela kredytowego, nabytego w ramach Podstawowej Działalności RBPL. W 2020 r. pozytywny wpływ tego rozliczenia wyniósł 40 299 tys. zł (z czego w I kwartale 2020 r.: 13 431 tys. zł, w II: 11 666 tys. zł, w III: 9 439 tys. zł i w IV: 5 764 tys. zł) podczas gdy w 2019 r. było to 96 885 tys. zł (zmniejszenie przychodów r/r o kwotę 56 586 tys. zł).

Negatywny wpływ na wynik odsetkowy 2020 r. miały również zwroty prowizji od wcześniejszych spłat kredytów Klientów, dokonanych po 11 września 2019 (wyrok TSUE) w kwocie 39,6 mln zł w porównaniu do kwoty 18,6 mln zł w 2019 r. (w IV kw. 2020 r.: 10,6 mln zł, w III kw.: 4,9 mln zł, w II kw.: 12,2 mln zł, w I kw.: 11,8 mln zł, w IV kw. 2019 r.: 15,1 mln zł, w III kw. 2019 r.: 3,5 mln zł).

W rezultacie opisanych powyżej czynników średnie marże kredytowe realizowane w 2020 r. były niższe w porównaniu z 2019 r.

Na poziom wyniku odsetkowego pozytywnie wpłynęła optymalizacja kosztów finansowania przeprowadzona przede wszystkim w II i III kwartale 2020 r. Dostosowanie ceny depozytów do zmienionego otoczenia rynkowego pozwoliło na częściową neutralizację spadku przychodów odsetkowych od produktów kredytowych.

Wśród czynników, które pozytywnie wpływały na poziom wyniku odsetkowego w 2020 r. należy wymienić również wzrost skali działalności i w rezultacie wzrost średniej wartości portfela kredytowego oraz portfela papierów wartościowych (przychody odsetkowe od instrumentów dłużnych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu oraz wg wartości godziwej wzrosły w analizowanym okresie łącznie o kwotę 69 419 tys. zł, tj. o 10,5%).

Na koniec 2020 r. Grupa stosowała rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej. Zmiana wyceny do wartości godziwej transakcji zabezpieczających ujmowana jest w wyniku na rachunkowości zabezpieczeń. Odsetki od transakcji IRS i pozycji zabezpieczanych ujmowane są w wyniku odsetkowym.

Wynik odsetkowy netto na powiązaniach zabezpieczających (suma przychodów odsetkowych i kosztów odsetkowych z instrumentów pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej) wyniósł w 2020 r. 77 121 tys. zł w porównaniu do kwoty 34 797 tys. zł w 2019 r. (wzrost o 42 324 tys. zł, tj. o 121,6%).

Wynik Grupy z tytułu opłat i prowizji w 2020 r. wyniósł 916 095 tys. zł i był o 96 158 tys. zł (tj. o 11,7%) wyższy od uzyskanego w 2019 r.

Przychody z tytułu opłat i prowizji wyniosły 1 132 051 tys. zł i były wyższe o 71 886 tys. zł (tj. o 6,8%) w porównaniu do 2019 r., natomiast koszty prowizyjne wyniosły 215 956 tys. zł i były niższe o 24 272 tys. zł (tj. o 10,1%) r/r.

Największe przyrosty przychodów z tytułu opłat i prowizji dotyczyły następujących kategorii:

• obsługi rachunków o 57 955 tys. zł, tj. o 37,5% (m.in. w efekcie wprowadzenia opłat od wysokich sald na rachunkach podmiotów gospodarczych oraz w rezultacie wyższych prowizji za korzystanie z bankowości internetowej i cash management),
• działalności kredytowej i leasingu o 43 985 tys. zł, tj. o 16,4% (dzięki rozliczeniu w III i IV kw. 2020 prowizji od dużych transakcji CIB oraz wyższym niż w 2019 r. prowizjom od przedsiębiorstw z tytułu niewykorzystanych zobowiązań),
• pośrednictwa w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych o 40 428 tys. zł, tj. o 67,1% (m.in. w związku z wyższymi przychodami z ubezpieczeń na życie przy kredytach mieszkaniowych oraz wyższym poziomem profit sharing od Cardif),
• pozostałych prowizji o 8 941 tys. zł, tj. o 59,1%.

Spadek przychodów za realizację przelewów i usługi bankowości elektronicznej (o 26 452 tys. zł, tj. o 26,0%) związany był m.in. z nowymi regulacjami europejskimi dotyczącymi wysokości prowizji od przelewów międzynarodowych (SEPA, grudzień 2019).

Spadek przychodów z tytułu obsługi kart płatniczych i kredytowych (o 15 365 tys. zł, tj. o 7,2%) związany był m.in. ze zmianą sposobu prezentacji przychodów z różnic kursowych na transakcjach kartowych (od listopada 2019 r. różnice kursowe z transakcji kartowych z przewalutowaniem są prezentowane w wyniku z działalności handlowej). Jednocześnie zanotowano wzrost prowizji wynikających z upowszechnienia transakcji bezgotówkowych (użycie kart w transakcjach internetowych oraz spadek kosztów prowizji związanych z transakcjami bankomatowymi). Łącznie prowizje netto z kart płatniczych i kredytowych wzrosły w 2020 r. o 2,1% w porównaniu do 2019 r.

Spadek kosztów z tytułu opłat i prowizji spowodowany był głównie przez niższe koszty z tytułu:

• obsługi kart płatniczych i kredytowych o 17 706 tys. zł, tj. o 15,3% (m.in. w rezultacie spadku kosztów płaconych operatorom zewnętrznym w związku z transakcjami bankomatowymi),
• zarządzania aktywami i operacji brokerskich o 15 398 tys. zł, tj. o 75,0% (w tym z uwagi na niższe koszty usług powierniczych).

Przychody z tytułu dywidend w 2020 r. wynosiły łącznie 9 669 tys. zł i pochodziły z zysków spółek za rok 2019, w których Bank posiadał udziały mniejszościowe, tj.: Biuro Informacji Kredytowej S.A. (5 048 tys. zł), PONAR S.A. (1 563 tys. zł), Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. (1 382 tys. zł), CCCiG Group (1 302 tys. zł), ASPROAD SA (160 tys. zł), Dafo Plastic S.A. (115 tys. zł) i Mastercard (100 tys. zł).

Przychody z tytułu dywidend w 2019 r. wynosiły łącznie 6 007 tys. zł i pochodziły z zysków spółek za rok 2018, w których Bank posiadał udziały mniejszościowe, tj.: Biuro Informacji Kredytowej S.A. (4 221,0 tys. zł), Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. (1 179,4 tys. zł), VISA (377,2 tys. zł) oraz CCIG Group Sp. z o.o. (229,8 tys. zł).

Wynik na działalności handlowej w 2020 r. wyniósł 748 390 tys. zł i był wyższy o 65 975 tys. zł, tj. o 9,7% r/r. Poziom i zmienność tego wyniku kształtowane są głównie przez wycenę instrumentów kapitałowych oraz wynik z pozycji wymiany.

Czynnikiem pozytywnie wpływającym na poziom wyniku z działalności handlowej w 2020 r. była pozytywna zmiana wyceny akcji i udziałów w spółkach posiadanych przez Bank, wycenianych wg wartości godziwej przez rachunek zysków i strat w łącznej kwocie 102 340 tys. zł (w porównaniu do 18 120 tys. zł w 2019 r.).

Na powyższą kwotę złożyła się przede wszystkim zmiana wyceny akcji i udziałów w: BIK S.A. (36 061 tys. zł), Visa Intl. (34 053 tys. zł), Mastercard (12 687 tys. zł), KIR S.A. (8 990 tys. zł).

Wzrost wyceny pozwolił na neutralizację spadku wyniku na instrumentach pochodnych i wyniku z operacji wymiany, który wyniósł w 2020 r. 638 797 tys. zł i był niższy o 22 401 tys. zł, tj. o 3,4%, w porównaniu do wyniku uzyskanego w 2019 r. Na spadek ten wpłynęło m.in. zmniejszenie aktywności przedsiębiorstw w efekcie zamrożenia gospodarki w ramach obostrzeń sanitarnych wprowadzonych w związku z pandemią koronawirusa COVID-19.

Wynik na działalności inwestycyjnej w 2020 r. wyniósł 29 081 tys. zł. i był lepszy o 60 917 tys. zł od straty w kwocie 31 836 tys. zł poniesionej w 2019 r.

Pozycją decydującą o poziomie wyniku w 2020 r. były wyniki ze sprzedaży instrumentów dłużnych w kwocie 77 406 tys. zł, zrealizowane przede wszystkim w I i II kwartale (odpowiednio: 26 620 tys. zł i 47 813 tys. zł). Wyniki ze sprzedaży instrumentów dłużnych w 2019 r. wyniosły 3 809 tys. zł.

Transakcje te pozwoliły na neutralizację negatywnego wpływu wyceny portfela kredytów i pożyczek udzielonych Klientom wycenianych wg wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, który wyniósł w 2020 r. -48 330 tys. zł (w porównaniu do negatywnego wpływu w kwocie -35 654 tys. zł w 2019 r.).

Czynnikiem negatywnie wpływającym na wycenę portfela w I półroczu 2020 r. był m.in. spadek krzywej dochodowości w efekcie znacznych obniżek stóp procentowych NBP dokonanych przez Radę Polityki Pieniężnej w 2020 r. Szacuje się, że wpływ ten wyniósł ok. 25,9 mln zł w marcu, i ok. 12,1 mln zł w maju 2020 r.

Pozostałe przychody operacyjne w 2020 r. wyniosły 323 586 tys. zł i były wyższe o 140 881 tys. zł, tj. o 77,1% w porównaniu z 2019 r.

Na porównanie przychodów zrealizowanych w analizowanych okresach wpłynęło przede wszystkim rozliczenie i sposób ujęcia księgowego sprzedaży nieruchomości Centrali Banku przy ulicy Kasprzaka w Warszawie w 2020 r. Łączny wynik na tej operacji wyniósł 43 564 tys. zł (brutto) i został zaprezentowany w ramach pozostałych przychodów operacyjnych (w pozycji Przychody ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, w kwocie 110 848 tys. zł) oraz w ramach pozostałych kosztów operacyjnych (w pozycjach: Strata na sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych, w kwocie 64 371 tys. zł oraz Pozostałe koszty, w kwocie 2 914 tys. zł).

Dodatkowo w pozycji Przychody ze sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych ujęto przychody w kwocie 33 884 tys. zł ze spółki Bankowy Fundusz Nieruchomościowy Actus Sp. z o.o., związane głównie z transakcją sprzedaży nieruchomości inwestycyjnej.

W 2019 r. w ramach pozostałych przychodów operacyjnych (w pozycji: Inne przychody operacyjne) rozpoznano kwotę 42 435 tys. zł z tytułu zrealizowanej 28 czerwca 2019 r. sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Banku przeznaczonej do prowadzenia działalności faktoringowej na rzecz BGŻ BNP Paribas Faktoring Sp. z o.o.

Jednocześnie na poziom pozostałych przychodów operacyjnych w 2020 r. pozytywnie wpłynęły:

• wzrost przychodów z rozwiązania rezerw na sprawy sporne i pozostałe zobowiązania o 39 292 tys. zł, tj. o 318,5%,
• wzrost przychodów z działalności leasingowej o 21 478 tys. zł, tj. o 234,6%,
• wzrost przychodów z tytułu rozwiązanych odpisów aktualizujących wartość pozostałych należności o 10 908 tys. zł,
• wzrost przychodów z tytułu odzyskania kosztów windykacji o 6 694 tys. zł, tj. o 36,2%.

Negatywnie na wielkość pozostałych przychodów operacyjnych w 2020 r. wpłynął spadek przychodów z tytułu sprzedaży towarów i usług o 25 217 tys. zł, tj. o 76,4%.

Pozostałe koszy operacyjne w 2020 r. wyniosły 371 120 tys. zł i były wyższe o 97 749 tys. zł (tj. o 35,8%) w porównaniu z 2019 r., głównie w wyniku:

• wzrostu kategorii pozostałe koszty operacyjne o 30 385 tys. zł tj. o 73,5%, m.in. w związku z ujęciem w tej pozycji kosztów w kwocie 44 261 tys. zł poniesionych przez spółkę Bankowy Fundusz Nieruchomościowy Actus Sp. z o.o. związanych głównie z rozliczeniem transakcji sprzedaży nieruchomości inwestycyjnej, korekty naliczonego podatku VAT w kwocie 4 396 tys. zł i części rozliczenia sprzedaży nieruchomości Centrali Banku na ul. Kasprzaka w Warszawie w kwocie 2 914 tys. zł,
• wzrostu straty na sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, wartości niematerialnych o 28 397 tys. zł, tj. o 44,9%, m.in. w wyniku ujęcia w tej pozycji kwoty 64 371 tys. zł stanowiącej część rozliczenia sprzedaży nieruchomości Centrali Banku na ul. Kasprzaka w Warszawie, dokonanej w I kwartale 2020 r.,
• wzrostu kosztów z tytułu utworzenia rezerw na sprawy sporne i pozostałe zobowiązania o 22 630 tys. zł, tj. o 28,6% m.in. w związku z dotworzeniem w ciężar III kwartału 2020 r. rezerwy w kwocie 26 626 tys. zł na karę pieniężną nałożoną na Bank decyzją Prezesa UOKiK dotyczącą uznania za niedozwolone zapisów w zakresie spreadów walutowych w umowach kredytowych oraz rezerwę w kwocie 9 827 tys. zł na starą sprawę opcyjną Klienta exBGŻ,
• wzrostu kosztów z tytułu utworzonych odpisów aktualizujących wartość pozostałych należności o 12 859 tys. zł.

Wynik odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe w 2020 r. był ujemny i wyniósł 601 499 tys. zł. Jego negatywny wpływ na wyniki Grupy był większy o 159 609 tys. zł, tj. o 36,1% w porównaniu z 2019 r.

Biorąc pod uwagę główne segmenty operacyjne*:

• segment Bankowości Detalicznej i Biznesowej odnotował zwiększenie ujemnego wyniku o 191 095 tys. zł,
• segment Bankowości MŚP – zmniejszenie (poprawę) o 59 130 tys. zł,
• segment Bankowości Korporacyjnej (łącznie z CIB) – zwiększenie ujemnego wyniku o 28 199 tys. zł.

Wzrost wyniku z odpisów związany jest przede wszystkim z pogorszeniem sytuacji makroekonomicznej oraz negatywnymi prognozami dotyczącymi kształtowania się koniunktury gospodarczej w Polsce i na świecie, w związku z rozwojem pandemii koronawirusa.

Szacuje się, że wpływ COVID-19 na koszty ryzyka w 2020 wyniósł 236 498 tys. zł. Wynika on przede wszystkim ze zmiany scenariuszy makroekonomicznych w następstwie COVID-19 (forward looking PD i LGD wyznaczone w oparciu o wygładzone prognozy makro) oraz oceny Banku w zakresie spodziewanego przyszłego wpływu obecnej sytuacji gospodarczej na parametry ryzyka dla wybranych typów Klientów.

Dodatkowo utworzono 62 mln zł odpisów na ekspozycje z przyznanym moratorium (w tym 18 mln zł na kredyty hipoteczne), które to rezerwy zabezpieczają Bank przed problemami z obsługą kredytów po wygaśnięciu moratoriów.

W 2020 r. Grupa zawarła umowy dotyczące sprzedaży portfela kredytów z portfela detalicznego, MŚP i korporacyjnego. Wartość bilansowa brutto sprzedanego portfela wynosiła 855 998 tys. zł , wysokość utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości wynosiła 772 442 tys. zł. Cena umowna sprzedaży tych portfeli została ustalona na 125 924 tys. zł. Wpływ netto na wynik Grupy z tytułu sprzedaży portfeli wyniósł 42 368 tys. zł i jest prezentowany w liniach utworzenie i rozwiązanie odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek.

W 2019 r. Grupa zawarła umowy dotyczące sprzedaży portfela kredytów z portfela detalicznego, MŚP i korporacyjnego. Wartość bilansowa brutto sprzedanego portfela wynosiła 447 953 tys. zł , wysokość utworzonych odpisów z tytułu utraty wartości wynosiła 358 972 tys. zł. Cena umowna sprzedaży tych portfeli została ustalona na 114 396 tys. zł. Wpływ netto na wynik Grupy z tytułu sprzedaży portfeli wyniósł 25 414 tys. zł i jest prezentowany w liniach utworzenie i rozwiązanie odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek.

Koszt ryzyka kredytowego wyrażony jako relacja wyniku z tytułu odpisów aktualizujących do średniego stanu kredytów i pożyczek brutto udzielonych Klientom, wycenianych według zamortyzowanego kosztu (obliczonego na bazie stanów na koniec kwartałów) wyniósł w 2020 r. 0,78% i wzrósł o 19 p.b. w porównaniu do 2019 r. (0,59%). Szacuje się, że bez uwzględnienia negatywnego wpływu pandemii koronawirusa koszt ryzyka kredytowego w 2020 r. wyniósłby 0,47%. Koszt ryzyka kredytowego bez uwzględnienia sprzedaży wierzytelności wyniósłby 0,83% w 2020 r. i 0,62% w 2019 r.

* Informacje w oparciu o notę segmentacyjną ujętą w Skonsolidowanym Raporcie Rocznym Grupy Kapitałowej BNP Paribas Bank Polska S.A. za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2020 r.

Ogólne koszty administracyjne (łącznie z amortyzacją) Grupy Kapitałowej BNP Paribas Bank Polska za 2020 r. wyniosły 2 505 563 tys. zł i były niższe o 416 521 tys. zł, tj. o 14,3 % w porównaniu do 2019 r.

Na porównywalność danych w analizowanych okresach miały wpływ m.in. koszty integracji związane z nabyciem przez Bank Podstawowej Działalności Raiffeisen Bank Polska S.A. w 2018 r.

Koszty integracji za 2020 r. pomniejszyły koszty Banku łącznie o kwotę 15,3 mln zł (w tym 5,0 mln zł zostało ujęte jako pomniejszenie pozostałych kosztów operacyjnych). Koszty integracji poniesione w 2019 r. wyniosły łącznie 414,5 mln zł (w tym: 389,9 mln zł było ujęte w ogólnych kosztach administracyjnych i amortyzacji oraz 24,6 mln zł w pozostałych kosztach operacyjnych). Po wyłączeniu kosztów integracji w analizowanych okresach ogólne koszty administracyjne i amortyzacja poniesione przez Grupę w 2020 r. byłyby niższe o 0,6% r/r tj. o 16,3 mln zł.

Największy spadek kosztów rodzajowych r/r (o 185,7 mln zł, tj. 13,6%) nastąpił w pozycji koszty pracownicze, co wynika głównie ze zmniejszenia zatrudnienia w Grupie (o 1 200 etatów wobec 2019 r.), niższych odpisów na premie w II półroczu 2020 r., niższej liczby godzin nadliczbowych i kosztów szkoleń. Ponadto w 2020 r. rozwiązana została kwota 18,6 mln zł rezerwy restrukturyzacyjnej związanej z procesem zwolnień grupowych w latach 2019-2020, co wynikało z rozliczenia kosztów integracji i premii związanych z procesem integracji. W IV kwartale 2020 r. w związku z ogłoszeniem procesu zwolnień grupowych w latach 2021-2023 (o którym mowa w rozdziale Restrukturyzacja zatrudnienia niniejszego Sprawozdania) utworzono rezerwę na restrukturyzację zatrudnienia w kwocie 41,4 mln zł. Wyższe były również koszty Banku związane z uruchomieniem pod koniec 2019 r. Pracowniczych Programów Kapitałowych. Wyniosły one w Banku w 2020 r. 12,7 mln zł, w porównaniu do 1,8 mln zł w 2019 r. (bez uwzględniania spółek). Po wyłączeniu kosztów integracji w obu analizowanych okresach koszty pracownicze spadłyby o 76,7 mln zł, tj. o 6,0% r/r.

Zmniejszenie poziomu kosztów r/r odnotowano także w poniższych kategoriach:

• koszty informatyczne i telekomunikacyjne o 85,6 mln zł – głównie w związku z integracją infrastruktury i systemów IT po zakończonej w listopadzie 2019 r. fuzji operacyjnej;
• koszty marketingu o 60,6 mln zł – na co wpłynęły: z jednej strony – przeprowadzona w 2019 r. kampania rebrandingowo-wizerunkowa, związana ze zmianą nazwy Banku (koszt 25,2 mln zł), z drugiej natomiast – ograniczenia działań marketingowych (w tym organizacji wydarzeń i spotkań) w 2020 r. w związku z pandemią COVID-19;
• pozostałe koszty rzeczowe o 29,9 mln zł – spadek kosztów dotyczył głownie outsorcingu usług (o 37,3 mln zł), co związane było głownie z fuzją operacyjną. Spadek kosztów wystąpił również w następujących pozycjach: usługi doradcze (o 10,8 mln zł), koszty floty samochodowej (o 7,8 mln zł), koszty spotkań (o 5,1 mln zł), materiały biurowe (o 4,3 mln zł). Wzrost dotyczył kosztów rozliczenia z podmiotami powiązanymi (o 12,9 mln zł), wydatków związanych z pandemią COVID-19 (środki ochronne) – 8,6 mln zł (bez kosztów dodatkowego sprzątania i kosztów serwisu IT, które wynosiły 4,5 mln zł), utworzenia rezerwy w kwocie 4,0 mln zł na koszty związane z „pracą zdalną”. W spółkach pozostałe koszty wzrosły o 11,6 mln zł;
• koszty z tytułu leasingu krótkoterminowego i eksploatacji o 22,2 mln zł – w następstwie procesu optymalizacji sieci placówek oraz renegocjacji czynszów;
• podróże służbowe o 13,4 mln zł – w związku z pandemią COVID-19 ograniczone zostały podróże na co wpływ miało m.in. zamknięcie hoteli, praca zdalna oraz organizacja spotkań za pośrednictwem narzędzi komunikacji elektronicznej.

Na poziom kosztów Grupy w 2020 r. miały wpływ również wyższe koszty opłat na rzecz BFG wynikające:

• ze wzrostu składek – w roku 2020 nastąpił wzrost łącznej kwoty składek na rzecz BFG dla sektora bankowego określonej przez Radę BFG (1 600 mln zł składki na fundusz restrukturyzacji banków na 2020 r. wobec 2 000 mln zł na 2019 r. oraz 1 575 mln zł składki na fundusz gwarancyjny banków na 2020 r. wobec 791 mln zł w roku poprzednim) oraz
• ze zwiększenia bazy środków gwarantowanych po połączeniu z Podstawową Działalnością Raiffeisen Bank Polska S.A.

Łączne składki zaksięgowane w ciężar kosztów Banku za 2020 r. wyniosły 213,2 mln zł i były o 47,1 mln zł wyższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego:

• składka roczna na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków: 126,0 mln zł (w 2019 r.: 116,1 mln zł),
• składka na fundusz gwarancyjny banków: 87,2 mln zł (w 2019 r.: 50,0 mln zł).

Ponadto na poziom kosztów administracyjnych wpłynęły wyższe koszty w następujących kategoriach:

• koszty bankomatów i obsługi bankomatowej – wzrost o 18,4 mln zł związany ze zmianą prezentacji od 2020 r. (w 2019 r. koszty te były ewidencjonowane, w pozostałych kosztach operacyjnych),
• koszty Funduszu Wsparcia Kredytobiorców – utworzenie rezerwy w II półroczu br. w wysokości 6,7 mln zł (rezerwa utworzona na ten cel w I półroczu została rozwiązana zgodnie z informacją otrzymaną z BGK).

Koszty amortyzacji Grupy Kapitałowej BNP Paribas Bank Polska w 2020 r. wynosiły 368,0 mln zł i były niższe w porównaniu do roku 2019 o 86,2 mln zł. Spadek ten wynikał głównie z realizacji synergii na majątku w wyniku połączenia Banku z Podstawową Działalnością Raiffeisen Bank Polska S.A., częściowo skompensowanej przez wzrost amortyzacji z inwestycji realizowanych w latach 2018-2019. W 2019 r. koszty naliczenia przyśpieszonej amortyzacji systemów w związku z procesami połączeniowymi banków wynosiły 105,1 mln zł. Koszty amortyzacji w spółkach Grupy Kapitałowej pozostały na porównywalnym poziomie r/r.

Nakłady inwestycyjne Banku w 2020 r. wyniosły 388,4 mln zł w porównaniu z 482,2 mln zł w 2019 r. W strukturze nakładów dominujący udział miały projekty związane z rozwojem systemów, infrastruktury i wyposażenia IT. Wielkość nakładów inwestycyjnych dostosowana jest do aktualnych potrzeb i możliwości Banku i Grupy. Wszystkie projekty analizowane są z punktu widzenia racjonalności i wpływu na sytuację finansową i biznesową Banku i Grupy.