Raport roczny 2019

53.4. Ryzyko płynności

Ryzyko płynności – organizacja procesu zarządzania ryzykiem

Kompleksowy charakter zarządzania płynnością w Banku obejmuje zarówno płynność natychmiastową (śróddzienną) jak i przyszłą (bieżącą, krótkoterminową, jak również strukturalną płynność średnio– i długoterminową). Bank zarządza ryzykiem poprzez kształtowanie bilansu Banku i struktury finansowania odzwierciedlonymi w sprawozdaniu finansowym Banku obejmującym zarówno pozycje bilansowe jak i pozabilansowe w sposób zapewniający zachowanie płynności w każdym momencie, uwzględniając charakter prowadzonej działalności, specyfikę i zachowania klientów oraz potrzeby mogące się pojawić w wyniku zmian na rynku finansowym. Stosowane metody identyfikacji i pomiaru ryzyka umożliwiają również prognozowanie przyszłych poziomów płynności, w tym również w warunkach stresowych.

Bank zapewnia rozdzielenie i niezależność funkcji operacyjnych, zarządzania ryzykiem, kontrolnych i raportowych. W szczególności za zawieranie transakcji z kontrahentami i klientami Banku odpowiedzialne są piony biznesowe, potwierdzanie i rozliczenie transakcji prowadzi Pion Operacji, za zarządzanie płynnością natychmiastową (śróddzienną) i przyszłą odpowiada Pion Zarządzania Aktywami i Pasywami, za bieżący nadzór nad poziomem ryzyka i dotrzymaniem limitów ryzyka czuwa Obszar Ryzyka, a za niezależne raportowanie nadzorczych miar płynności odpowiada Pion Finansów.

Obowiązujące w Banku limity ryzyka płynności ograniczają narażenie Banku na ryzyko. Monitoring i kontrola ryzyka prowadzone są w oparciu o wprowadzone uchwałą Zarządu Banku oraz pismem okólnym Wiceprezesa Zarządu dokumenty (politykę i metodologie dot. pomiaru i monitorowania ryzyka), opracowane zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rekomendacji „P” Komisji Nadzoru Finansowego, zapisami uchwały nr 386/2008 KNF i Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/61. Bank posiada wewnętrzny system cen transferowych, który zapewnia właściwe odzwierciedlenie realnego kosztu finansowania dla poszczególnych rodzajów aktywów i pasywów, a struktura cen transferowych stymuluje optymalizację sprawozdania z sytuacji finansowej – w tym dywersyfikację źródeł finansowania – z punktu widzenia ryzyka płynności. Istotnym elementem uzupełniającym są limity wskaźnika kredytów do depozytów dla poszczególnych linii biznesowych, wspomagające utrzymanie bezpiecznego i adekwatnego do specyfiki danej linii poziomu relacji aktywów do pasywów.

Poziom apetytu na ryzyko płynności jest ustalany przez Radę Nadzorczą Banku, oparta o ten apetyt polityka zarządzania ryzykiem w tym określenie ogólnych miar ryzyka płynności zatwierdzane są przez Zarząd Banku, natomiast określenie konkretnych poziomów limitów ryzyka i monitorowanie ich dotrzymania są realizowane przez Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami. Zarząd Banku oraz Rada Nadzorcza sprawują nadzór nad skutecznością procesu zarządzania ryzykiem płynności w oparciu o okresowe informacje i bieżące raporty.

Zgodnie z wymogami Rekomendacji „P” KNF, Bank przeprowadza szereg analiz dotyczących zdolności utrzymania płynności w sytuacjach kryzysowych. W ramach programu testów warunków skrajnych uwzględniane są przekrojowe scenariusze obejmujące uwarunkowania wewnętrzne, systemowe jak również stanowiące połączenie różnych wariantów z uwzględnieniem możliwych interakcji. Rezultaty testów warunków skrajnych uwzględniane są między innymi przy ustalaniu wysokości limitów płynności. Bank posiada również kompleksowy plan awaryjny zawierający scenariusze rozwoju wydarzeń oraz sposób postępowania w sytuacji kryzysu płynności wewnątrz Banku i w systemie bankowym. Wyniki testów warunków skrajnych skorelowane są z planem awaryjnym i w przypadku przekroczenia poziomów ostrzegawczych umożliwiają aktywację planu awaryjnego.

W okresach kwartalnych Bank prowadzi analizę ryzyka płynności na poziomie skonsolidowanym, uwzględniając pojedyncze podmioty zależne których suma bilansowa przekracza 2% wartości aktywów Banku oraz inne podmioty zależne, jeżeli ich łączna suma bilansowa przekracza 3% aktywów Banku.

Miary ryzyka

W Banku obowiązują zewnętrzne i wewnętrzne miary ryzyka. Normy wewnętrzne obejmują m.in. analizę trendów i zmienności poszczególnych źródeł finansowania w relacji do portfela kredytowego (wskaźniki kredyty do depozytów), kontraktową oraz urealnioną  o czynniki  behawioralne lukę płynności  i oparte na  niej limity struktury niedopasowania,  analizę nadwyżki  płynności   i dostępnych źródeł finansowania, analizę stabilności i koncentracji bazy depozytowej, przegląd struktury wolumenowej i terminowej środków złożonych w Banku przez największych deponentów. Dodatkowo prowadzony jest monitoring realizacji planów sprzedażowych – kredytów i depozytów – w układzie poszczególnych linii biznesowych oraz przygotowywane są analizy symulacyjne. Prowadzona jest również analiza kosztów bazy depozytowej, zmierzająca do optymalizacji wielkości bufora płynnościowego i racjonalizacji wykorzystania narzędzi takich jak marża płynności i polityka cenowa.

Normy zewnętrzne obejmują nadzorcze wskaźniki płynności krótkoterminowej i długoterminowej, wprowadzone uchwałą 386/2008 KNF, wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR) określony w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) 2015/61 i wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR) określony w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 oraz opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 680/2014 i dokumentem bazylejskim dotyczącym NSFR.

Jako narzędzie wczesnego ostrzegania w ramach bieżącego nadzoru, co miesiąc sprawozdawane są dodatkowe wskaźniki monitorowania płynności określone w Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji (UE) 2016/313. Dodatkowo Bank prowadzi dzienną analizę różnych wskaźników płynnościowych, dla których wartości poziomów ostrzegawczych są zdefiniowane w Awaryjnym planie płynności i pozwalają w sytuacji osiągniecia poziomów ostrzegawczych na wprowadzenie działań zaradczych i przywrócenie bezpiecznej sytuacji płynnościowej Banku we wszystkich terminach.

Ryzyko płynności

W 2019 roku Bank utrzymywał bezpieczny poziom płynności finansowej. Posiadane środki finansowe pozwalały na terminowe regulowanie wszystkich zobowiązań Banku. Portfel najbardziej płynnych papierów wartościowych utrzymywany był na wysokim poziomie, który zabezpieczał w pełni ewentualny odpływ środków największych deponentów.

31.12.2019 31.12.2018
Środki na rachunku NBP (ponad rezerwę obow.) (784 667) (2 327 327)
Środki w innych bankach do 30 dni 527 628
Wysoko płynne papiery wartościowe 26 111 430 24 521 566
Nadwyżka płynności do 30 dni 25 327 290 22 194 867

Nadwyżka płynności uległa zwiększeniu w stosunku do końca 2018 r. głównie dzięki zgromadzeniu większej kwoty depozytów od Klientów niebankowych.

31.12.2019 31.12.2018
M3 6,88 8,54
M4 1,28 1,25
limit 1,00 1,00
31.12.2019 31.12.2018 limit
Wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR) 162% 152% 100%

W 2019 roku Bank, po przejęciu zorganizowanej części Raiffeisen Bank Polska pod koniec 2018 roku, kontynuował optymalizację źródeł finansowania, której celem jest redukcja zbędnej, a jednocześnie kosztownej i mało stabilnej nadwyżki finansowania. W 2019 Bank utrzymywał znacznie zmniejszony poziom średnio i długoterminowych pożyczek od Grupy BNPP oraz jej spółek zależnych.

31.12.2019 31.12.2018
saldo stabilne (%) saldo stabilne (%)
długoterminowe pożyczki z Grupy 1 882 064 100% 1 872 491 100,0%
inne długoterminowe pożyczki 219 971 100% 623 207 100,0%
zobowiązanie z tytułu sekurytyzacji 2 298 151 100% 2 298 151 100,0%
detal 50 449 843 90% 51 876 788 90,0%
przedsiębiorstwa 35 972 682 81% 34 597 993 81,4%
podmioty finansowe 2 456 769 25% 1 195 474 25,0%
banki i inne niestabilne źródła 567 689 0,00% 48 864 0,0%
Razem 93 847 169 84,8% 92 512 968 84,0%
31.12.2019
Kontraktowa luka płynności Do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-12 miesięcy 1-5 lat Powyżej
5 lat
Aktywa
Kredyty udzielone klientom 15 870 759 2 020 209 9 038 362 24 224 886 20 476 488
Dłużne papiery wartościowe 29 015 1 149 709 9 058 649 14 884 030
Lokaty międzybankowe 468 878
Kasa i środki w NBP 1 790 822 2 973 849
Aktywa trwałe 1 214 434
Pozostałe aktywa 1 091 428 1 1 317 567
Zobowiązania pozabilansowe, w tym: 27 653 488 7 954 445 19 354 548 38 112 901 10 082 169
pochodne 11 464 813 7 954 445 19 354 548 38 112 901 9 982 169
Pasywa
Depozyty klientów detalicznych 39 202 363 3 897 030 6 703 537 646 911 2
Depozyty klientów korporacyjnych 33 632 979 1 289 615 708 535 125 251 216 302
Depozyty międzybankowe 567 689
Pożyczki od instytucji finansowych 145 851 196 211 727 049 1 411 911 1 916 995
Kapitały i zobowiązania podporządkowane 11 189 814
Pozostałe pasywa 3 031 040
Zobowiązania pozabilansowe, w tym: 42 953 453 7 962 496 19 340 793 38 205 091 9 983 303
pochodne 11 474 207 7 962 496 19 336 493 38 202 591 9 983 303
Razem należności 46 904 390 9 974 654 29 542 620 71 396 436 50 948 537
Razem zobowiązania 119 533 375 13 345 352 27 479 914 40 389 164 23 306 416
Luka płynności (72 628 985) (3 370 698) 2 062 706 31 007 272 27 642 121
*Dane finansowe zostały zaokrąglone i przedstawione w tysiącach złotych, w związku z tym, w niektórych wypadkach suma liczb może nie odpowiadać dokładnie łącznej sumie.
31.12.2018
Kontraktowa luka płynności Do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-12 miesięcy 1-5 lat Powyżej
lat 5
Aktywa
Kredyty udzielone klientom 17 266 916 2 418 630 9 013 358 23 232 182 19 050 101
Dłużne papiery wartościowe 11 001 7 364 532 8 593 788 11 061 000
Lokaty międzybankowe 148 837 150 000 21 000
Kasa i środki w NBP 2 255 969
Aktywa trwałe 1 019 415
Pozostałe aktywa 3 337 222 916 997
Zobowiązania pozabilansowe, w tym: 21 440 457 3 125 218 6 524 568 7 757 000 42 092
pochodne 7 847 899 3 125 218 6 524 568 7 757 000 42 092
Pasywa
Depozyty klientów detalicznych 39 122 276 4 994 791 6 726 616 1 302 292 2
Depozyty klientów korporacyjnych 32 641 164 1 431 801 979 267 194 351 166 836
Depozyty międzybankowe 34 112
Pożyczki od instytucji finansowych 127 114 199 652 1 067 866 1 464 291 59 154
Kapitały i zobowiązania podporządkowane 364 739 12 095 734
Pozostałe pasywa 3 001 043
Zobowiązania pozabilansowe, w tym: 38 715 006 3 162 669 6 587 521 7 803 947 43 031
pochodne 7 815 801 3 162 669 6 587 521 7 803 947 43 031
Razem należności 44 460 401 5 693 847 22 923 459 39 582 970 32 089 605
Razem zobowiązania 113 640 715 9 788 913 15 726 009 10 764 881 12 364 758
Luka płynności (69 180 314) (4 095 066) 7 197 449 28 818 089 19 724 847
*Dane finansowe zostały zaokrąglone i przedstawione w tysiącach złotych, w związku z tym, w niektórych wypadkach suma liczb może nie odpowiadać dokładnie łącznej sumie.

Wyniki wyszukiwania